سبک زندگی چیست

سبک زندگی شیوه ای است که مردم، گروه ها و ملت ها از آن استفاده می کنند و در متون جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی خاص شکل می گیرد. سبک زندگی به ویژگی های ساکنان یک منطقه در زمان و مکان خاص گفته می شود. این شامل رفتارها و عملکردهای روزانه افراد در شغل، فعالیت، تفریح و رژیم غذایی است.

در دهه های اخیر سبک زندگی به عنوان یک عامل مهم سلامت بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، 60 درصد عوامل مرتبط با سلامت و کیفیت زندگی افراد با سبک زندگی مرتبط است. میلیون ها نفر از یک سبک زندگی ناسالم پیروی می کنند. از این رو با بیماری، ناتوانی و حتی مرگ مواجه می شوند. مشکلاتی مانند بیماری های متابولیک، مشکلات مفاصل و اسکلتی، بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، اضافه وزن، خشونت و غیره می تواند ناشی از سبک زندگی ناسالم باشد. رابطه سبک زندگی و سلامت باید بسیار مورد توجه قرار گیرد.

امروزه تغییرات گسترده ای در زندگی همه افراد رخ داده است. سوء تغذيه، رژيم غذايي ناسالم، سيگار، مصرف الكل، سوء مصرف مواد مخدر، استرس و... از معرفي سبك زندگي ناسالم است كه به عنوان شيوه غالب سبك زندگي مورد استفاده قرار مي گيرد. علاوه بر این، زندگی شهروندان با چالش های جدیدی مواجه است. به عنوان مثال، فناوری‌های جدید در حال ظهور در فناوری اطلاعات مانند اینترنت و شبکه‌های ارتباط مجازی، دنیای ما را به چالش بزرگی سوق می‌دهد که سلامت جسمی و روانی افراد را تهدید می‌کند. چالش استفاده بیش از حد و سوء استفاده از فناوری است.

بنابراین با توجه به مطالعات موجود می توان گفت: سبک زندگی تأثیر بسزایی بر سلامت جسمی و روانی انسان دارد. اشکال مختلفی از این تأثیرات وجود دارد. خویشاوندی در برخی از قومیت ها شکل غالب سبک زندگی است که منجر به اختلالات ژنتیکی می شود. اصلاح این سبک زندگی ناسالم عاملی بازدارنده برای کاهش بیماری های ژنتیکی است. در برخی کشورها، استفاده بیش از حد از مواد مخدر یک سبک زندگی ناسالم است. ایران یکی از 20 کشوری است که بیشترین داروها را مصرف می کند. آنها دارو را به مداخلات دیگر ترجیح می دهند. علاوه بر این، در 15 تا 40 درصد موارد، آنها از داروها بدون نسخه استفاده می کنند. مسکن ها، قطره های چشمی و آنتی بیوتیک ها بیشترین مصرف را در ایران دارند. در حالی که خوددرمانی‌ها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها بر سیستم ایمنی تأثیر منفی می‌گذارند، اگر فرد تحت تأثیر عفونت قرار گیرد، آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان مؤثر نیستند. به طور کلی، 10 درصد از کسانی که خود درمانی می کنند، عوارض شدیدی مانند مقاومت دارویی را تجربه خواهند کرد. گاهی اوقات حساسیت دارویی آنقدر شدید است که می تواند باعث مرگ شود.

در نهایت، متغیرهای سبک زندگی که بر سلامت تأثیر دارند را می‌توان در موارد زیر دسته‌بندی کرد:

رژیم غذایی و شاخص توده بدنی (BMI):

 رژیم غذایی بزرگترین عامل در سبک زندگی است و رابطه مستقیم و مثبتی با سلامتی دارد. رژیم غذایی نامناسب و عواقب آن مانند چاقی، مشکل رایج سلامت در جوامع شهری است. سبک زندگی ناسالم را می توان با BMI اندازه گیری کرد. سبک زندگی شهری منجر به مشکلات تغذیه ای مانند استفاده از فست فودها و غذاهای ضعیف و افزایش مشکلات قلبی عروقی می شود .

ورزش: اگر بخواهیم صادقانه به این موضوع نگاه کنیم، امروزه گرایش اکثر جوانان از ورزش به سمت مصرف دخانیات رفته است. همچنین با تنوع زیادی و در دسترس بودن آن ها در بین جوانان، تمایل به سمت ورزش و فعالیت درست را کم کرده است. به طور قطع ورزش با شادابی ارتباط مستقیمی دارد. اما برای کسی که بدنش را عادت نداده است، بی تحرکی و گرایش به کارهای غیر فعالیتی بیشتر می‌شود. کسی که وارد ورزش شده است و منظم انجام می‌دهد، به خوبی می‌داند که لذت آن غیر قابل توصیف است. تخلیه ی انرژی درست در کنار داشتن بدنی مقاوم وسالم از مهترین انگیزه های ورزشکار است. برای درمان مشکلات سلامت عمومی، ورزش در سبک زندگی گنجانده شده است. ورزش مداوم همراه با رژیم غذایی سالم باعث افزایش سلامت می شود. برخی از مطالعات بر رابطه سبک زندگی فعال با شادی تاکید دارند.

خواب: یکی از پایه های زندگی سالم، خواب است. خواب نمی تواند جدا از زندگی باشد. اختلالات خواب پیامدهای متعدد اجتماعی، روانی، اقتصادی و سلامتی دارد. سبک زندگی ممکن است بر خواب تأثیر بگذارد و خواب تأثیر آشکاری بر سلامت روحی و جسمی دارد. در دهه های گذشته، ساعت خواب اکثر مردم در شرایط خوبی قرار داشت. به طور میانگین ساعت 10 یک زمان مناسب برای خواب به حساب می‌آید. در بازه ی 22 تا 02 بامداد، مهمترین اتفاقات برای بدن انجام می‌شود. اما متاسفانه با تغییر یافتن و زمان فعالیت های مختلف، اکثر افراد اکنون شب زنده داری های زیادی دارند. بدون خوابیدن زندگی امکان پذیر نیست. چرا که با اختلال در خواب، علاوه بر ضعف و کاهش سیستم ایمنی و قدرت بدنی، ذهن رو به کندی و تنبلی می‌رود.

رفتار جنسی: رابطه جنسی طبیعی در زندگی سالم ضروری است. اختلال در روابط جنسی مشکل اکثر جوامع است و تأثیر بسزایی بر سلامت روان و جسم دارد. می توان گفت که رابطه جنسی ناکارآمد ممکن است منجر به مشکلات مختلف خانوادگی یا بیماری های مرتبط با جنسی شود. دلایل مختلفی برای رفتار جنسی ناسالم وجود دارد. با همه گیر شدن فضای مجازی و پخش فیلم های غیر استاندارد در این زمینه، دیدگاه سالم در این رابطه را به روابط غیر واقعی می‌برد.در نتیجه انتظاری که زوج ها از هم پیدا می‌کنند در روابط آن ها تاثیر می‌گذارد. از طرفی استرس و درگیری های ذهنی زیاد، انگیزه ی رابطه را کمتر می‌کند.

سوء مصرف مواد: اعتیاد به عنوان یک سبک زندگی ناسالم در نظر گرفته می شود. سیگار کشیدن و استفاده از مواد دیگر ممکن است منجر به مشکلات مختلفی شود. بیماری های قلبی عروقی، آسم، سرطان، آسیب مغزی. بر اساس مطالعات اخیر در ایران، 43 درصد از زنان و 64 درصد از مردان استفاده از هابل حباب را تجربه می کنند. یک مطالعه طولی نشان می دهد که 30٪ از افراد بین 18 تا 65 سال به طور دائم سیگار می کشند.

سوء مصرف دارو: مصرف دارو در ایران رایج است و به عنوان یک سبک زندگی ناسالم تلقی می شود. رفتارهای ناسالم در مصرف دارو عبارتند از: خوددرمانی، مصرف مشترک دارو، استفاده از دارو بدون نسخه، تجویز بیش از حد دارو، تجویز تعداد زیاد هر دارو، داروهای غیر ضروری، بد خط در نسخه، بی توجهی به داروهای متناقض، بی توجهی به اثرات مضر داروها، توضیح ندادن اثرات داروها.

کاربرد فناوری های مدرن: فناوری پیشرفته زندگی انسان ها را تسهیل می کند. استفاده نادرست از فناوری ممکن است عواقب ناخوشایندی به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، استفاده از رایانه و سایر وسایل تا نیمه شب ممکن است بر الگوی خواب تأثیر بگذارد و خواب را مختل کند. اعتیاد به استفاده از تلفن همراه با علائم افسردگی مرتبط است .

تفریح: اوقات فراغت یکی از عوامل فرعی سبک زندگی است. بی توجهی به اوقات فراغت می تواند عواقب منفی به همراه داشته باشد. با برنامه ریزی نابسامان و اوقات فراغت ناسالم، افراد سلامت خود را به خطر می اندازند. حداقل ماهی یکبار برای خود یک برنامه ریزی برای تفریح با دوستان خود بگذارید. این برناه می‌تواند از دورهمی در طبیعت، استخر، سانس ورزش،‌ بازی های دورهمی و.... باشد. انسان همیشه نیاز دارد تا در طول دوره زندگی اش، لحظه هایی را بدون فکر و درگیری بگذراند.

مطالعه: مطالعه تمرین روح است. قرار دادن مطالعه به عنوان عاملی در سبک زندگی ممکن است منجر به سلامت جسمی و روانی بیشتر شود. به عنوان مثال، شیوع زوال عقل مانند بیماری آلزایمر در افراد تحصیل کرده کمتر است. مطالعه می تواند روند زوال عقل را کند کند.

نتیجه

با نگاهی به مطالعات موجود در حوزه سلامت، 9 عامل کلیدی را می توان برای سبک زندگی سالم پیشنهاد کرد. با توجه به هر یک از عوامل می توان برنامه ریزی سیستماتیک را در سطح خرد و کلان ایجاد کرد. می تواند یک سبک زندگی سالم اجتماعی و فردی را فراهم کند.

با توجه به شرایط کنونی جامعه، رعایت سبک زندگی پیچیده و سخت تر شده است. اما برای حفظ حال روحی و جسمی خود باید این ویژگی ها را ذره ذره در سبک زندگی خود جا بدهیم. گاهی وقت ها از خستگی و فشار زیاد و یا بی انگیزگی، همه چیز کنار گذاشته می‌شود. اما همیشه راهی برای حال خوب و شروع یک روند بهتر است.

از همین الان کم کم شروع کن.تو با روح پاکت لایق آرامشی ...